Site hızının önemi ve geliştirile bilirliğinden önce site hızının ne demek olduğunu açıklamak en doğrusu olacaktır. Site hızı, sayfalardaki içeriğin ne kadar hızlı yüklendiğinin bir ölçüsüdür. Sayfa hızı ile “site hızı” birbirine karıştırılmaktadır. Sayfa hızı sayfa yüklenme süresi ve ilk bayta kadar geçen süre olarak da tanımlanabilmektedir. Sayfa hızı Google PageSpeed Insights ile değerlendirilebilmektedir. PageSpeed Insights hız puanı, CrUX (Chrome Kullanıcı Deneyimi Raporu) verilerini içerir ve iki önemli hız ölçütü hakkında rapor vermektedir. Bunlar First Contentful Paint (FCP) ve DOMContentLoaded (DCL)’dir.
Google, site hızının arama sonuçlarını etkileyen en önemli faktörlerden biri olduğunu belirtmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalar Google’ın sayfa hızını dikkate alırken özellikle ilk bayta kadar geçen süreyi ölçtüğünü göstermektedir. Ek olarak yavaş sayfaların arama motorlarının tahsis ettiği ölçümlerde daha az sayıda sayfanın taranmasına neden olup ; Google aramalarında geriye sarkacağını ve olumsuz etkileneceğini göstermektedir.
Sayfa hızı, kullanıcılar açısından da önemlidir. Uzun süren yüklenmeler tercih edilme oranında da düşüşe sebep olacaktır. Daha uzun yüklenme sürelerinin dönüşlere de olumsuz etkisi olacaktır. Sayfa hızını arttırmanın birçok yolu bulunmaktadır. SEO geliştirmeleri açısından en önemli metriklerden biri olan site hızı optimizasyonunu yaparken dikkat etmeniz gereken unsurlardan bazıları şunlardır :
Sıkıştırma
Gzip (dosya sıkıştırmak için yazılım uygulaması) kullanarak 150 bayttan büyük HTML, CSS ve JavaScript dosyalarının boyutları küçültülebilir. Görüntü dosyalarında Gzip kullanılmamalıdır. Bunun yerine görüntü kalitesini korumak için Photoshop gibi programlar kullanılabilir.
HTML/CSS
Site kodu optimize edilerek (boşluk, noktalama işaretleri ve gereksiz karakterler) sayfa hızını önemli ve etki edecek şekilde arttırılabilir. Ayrıca kullanılmayan kodları, yorumları ve biçimlendirilmeleri koddan kaldırarak site hızına etki edilebilir. Google, CSSNano ve UglifyJS programlarının kullanılmasını önermektedir.
Yönlendirilmeler
Yönlendirilmeler azaltılmalıdır. Bir sayfadan başka bir sayfaya geçerken yüklenme süreleri oluşacağı için site hızı için bu durum olumsuz etki yaratmaktadır. Örneğin mobil yönlendirme modeli şöyle görünmekteyse ‘ozicab.net > www.ozicab.net > m.ozicab.net’ bu durum site sahibi ve kullanıcılara zaman kaybettirdiği için olumsuzluk yaratmaktadır. Ayriyeten yapılan yönlendirmeler yeni sekme üzerinden yapılmalıdır. Bu sayede kullanıcının bir sekmesinde sizin sitenizin açık kalma süresinin artması, siteniz için pozitif etken olacaktır.
JavaScript
Tarayıcılar bir sayfayı oluşturmadan önce HTML’lerini ayrıştırarak bir DOM ağacı oluşturmaktadır. Tarayıcı bu işlem sırasında komut dosyasıyla karşılaşırsa, devam edebilmesi için onu durdurması ve çalıştırması gerekmektedir. Google, JavaScript’i en aza indirmeyi önermekte ve söz konusu engellemelerden kaçınılmasını istemektedir.
Tarayıcı Önbelleği
Tarayıcılar birçok bilgiyi önbelleğine almakta ve bir dahaki ziyarette tüm sayfayı yüklemek zorunda kalmamaktadır (stil sayfaları, resimler, JavaScript). Önbellek için bir son kullanma tarihi olmalıdır. Bu son kullanma tarihinin olup olmadığını görmek için YSlow gibi bir araç kullanılabilmektedir. Daha sonra , bu bilgilerin önbellekte ne kadar kalacağı ‘sona erme’ başlığı ile ayarlanmalıdır. Sık sık yenilenme yapılmıyorsa 1 yıl makul bir süre olacaktır.
Sunucu Yanıt Süresi
Sunucu yanıt süreleri, alınan trafik miktarından, her sayfanın kullandığı kaynaklardan, sunucunun kullandığı yazılımdan ve kullanılan barındırma çözümünden etkilenmektedir. Sunucu yanıt süresini iyileştirmek için, yavaş veri tabanı sorguları, yavaş yönlendirme veya yeterli bellek eksikliği gibi performans darboğazları araştırılmalı ve bunları düzeltilmelidir. Optimum sunucu yanıt süresi 200 ms’nin altındadır.
İçerik Dağıtım Ağı
İçerik dağıtım ağları olarak da adlandırılan içerik dağıtım ağları (CDN), içerik teslim etme yükünü dağıtmak için kullanılan sunucu ağlarıdır. Esasen, sitelerin kopyaları, coğrafi olarak çeşitli veri merkezlerinde saklanır, böylece kullanıcılar web sitelerine daha hızlı ve daha güvenilir erişebilmektedir.
Görüntü Optimizasyonu
Sıkıştırma bölümünde de bahsedildiği gibi görüntülerin optimizasyonu siteler ve Google testleri için çok önemlidir. Resimler olması gerekenden daha büyük olmadığında ve web sitesi için uygun olduğunda yapılan testler de olumlu puanlama alacaktır. Sık kullanılan düğmeler veya simgeler için bir şablon oluşturulmalıdır. Bu şablon CSS sprite üzerinden yapılabilmektedir. CSS sprite, resimleri tek seferde yükleyebilen tek bir büyük görüntüde birleştiren ve ardından yalnızca göstermek istenilen bölümleri görüntüleyen araçtır. Bu daha az HTTP isteği anlamına gelmektedir. Bu, kullanıcıların birden çok görüntünün yüklenmesini beklerken ki geçirilen süreden tasarruf etmesini sağlamaktadır.
Elbette bu konularla ilgili hazır sistemlerde aksiyon alırken işlerinizi kolaylaştıracak bir takım eklentiler, modüller veya ek uygulamalar mevcut. Ancak yine de bunları kullanırken dikkatli olmalısınız çünkü bazı sistemlerde bazı ek geliştirmeler uyum sorunu nedeniyle farklı yerlerde bozulmalara yol açabilir. Sadece hızlandırma konusu değil, kullanıcı deneyimi, tarama bütçesi optimizasyonu, log kontrolleri gibi geniş bir pencereden analiz yapabilecek, ihtiyaçları belirleyip, önceliklendirip, karşılayabilecek bir web tasarım ajansı ile de çalışabiliriz.